(Popular Vedic Peace Chant from Upanishads)
ॐ सह नाववतु ।
सह नौ भुनक्तु ।
सह वीर्यं करवावहै ।
तेजस्विनावधीतमस्तु ।
मा विद्विषावहै ॥
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥
English Pronunciation:
Om saha nāvavatu |
saha nau bhunaktu |
saha vīryaṁ karavāvahai |
tejasvināvadhītamastu |
mā vidviṣāvahai ||
Om shāntiḥ shāntiḥ shāntiḥ ||
Meaning in Hindi (पूर्ण अर्थ):
- ॐ सह नाववतु → हम दोनों (शिक्षक-शिष्य) की रक्षा करें
- सह नौ भुनक्तु → हम दोनों साथ-साथ आनंद लें
- सह वीर्यं करवावहै → हम साथ मिलकर शक्तिशाली कार्य करें
- तेजस्विनावधीतमस्तु → हमारा अध्ययन तेजस्वी (प्रभावशाली) हो
- मा विद्विषावहै → हमारे बीच कभी वैमनस्य न हो
- ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः → सर्वत्र शांति हो (भौतिक, दैविक व आंतरिक)
संपूर्ण भावार्थ:
“हे परमात्मा! हमारी साथ-साथ रक्षा करो, हम साथ मिलकर ज्ञान अर्जित करें, हमारा अध्ययन प्रभावशाली हो, और हमारे बीच कभी द्वेष न हो। तीनों लोकों में शांति स्थापित हो।”
Benefits (लाभ):
- मन की शांति → चिंता, तनाव व अशांति दूर होती है
- शिक्षा में सफलता → विद्यार्थियों के लिए विशेष लाभकारी
- सामंजस्य बढ़ाए → शिक्षक-शिष्य/परिवार में प्रेम बढ़ता है
- वातावरण शुद्धि → नकारात्मक ऊर्जा का नाश
- आध्यात्मिक विकास → मन एकाग्र होता है
When to Chant (जप का उचित समय):
- प्रातःकाल (विद्यारंभ से पहले)
- किसी भी पूजा की शुरुआत में
- शांति की कामना हेतु
- समूह में (सामूहिक कल्याण के लिए)
विशेष नोट: यह मंत्र तैत्तिरीय उपनिषद से लिया गया है और विशेष रूप से गुरु-शिष्य परंपरा में प्रयोग किया जाता है।
🙏 ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः 🙏